اگر به فکر جلوگیری از اسیدوز در گله هایتان هستید از محصول جدید
آلکو باف استفاده نمایید
قیمت در مشهد 330 تومان
شیری که ما آن را به شکلهای مختلف به صورت شیر، ماست، کره و پنیر و ... مصرف میکنیم غذای کاملی به شمار میآید. به طوری که 87 تا 91 درصد آن را آب تشکیل میدهد. همچنین شیر دارای چربی، قندها، پروتئینها، مواد معدنی، ویتامینها و گازهای محلول میباشد. بنابراین غذای کاملی است. و دارای گازهای اکسیژن، گازکربنیک و آمونیاک به صورت محلول در آن و همچنین ویتامینهای آ، ب، ث و د، مواد معدنی کلسیم و فسفر، پروتئینهای کازئین و آلبومین و مانند آن و قند، چربی و آب میباشد.
شیر یک ماده حیاتی بسیار مهم در تغذیه انسان است. بزرگترین منبع پروتئینی حیوانی گاوهای اصلاح نژاد شده شیری امروزی اند. اینجانب در راستای رسالت خود در صنعت دامپروری تلاش می نماید در هر مطلب خود از دیدگاهی متفاوت ضرورت مصرف شیر و اعجاز آن را نمایان سازد
فواید شیر
انسان از دیرباز به آنچه برای رفع گرسنگی و تشنگی از آن استفاده میکرده و به نقش مواد غذایی در سلامت جسم و جان خود توجه داشته است. در قرآن کریم نیز براین مسئله تأکید و انسان به اندیشیدن درباره مقدار و نوع تغذیهاش سفارش شده است، چنانکه میفرماید: «فَلیَنظُرِ الاِنسنُ اِلی طَعامِهِ؛ پس انسان به خوراکش بنگرد». (عبس:24) براین اساس، کوشیدهایم با بررسیآیات و روایات مربوط به شیر گاو (مهمترین محصول صنایع دامپروری) در این مجله جایگاه واقعی این معجزه طبیعت را در تغذیه و تندرستی انسانها به همگان یادآوری نماییم .
از آنجا که شیر، نخستین مواد غذایی همه پستانداران در آغاز تولد است، دراین شماره فواید آن را بررسی میکنیم.
شیر درآیات الهی
خداوند در سوره ی نحل، آیه ی 66 از قرآن کریم توجه انسانها را به شیر جلب کرده و آفرینش شیر گوارا را از میان دستگاه گوارش، فضولات و خون گاو را برای خود نماد قدرت و برای بندگان نماد عبرت می داند :
?نسقیکم مما فی بطونه مِن بین فَرثٍ و دَمٍ لَبَناً خالصاً سائغاً للشاربین ?
و در دامها قطعا براى شما عبرتى است از آنچه در [لابلاى] شکم آنهاست از میان سرگین و خون شیرى ناب به شما مىنوشانیم که براى نوشندگان گواراست
اما معجره آن است که این شیر از میان خون و گیاه جویده شده به صورت خالص از شکم گاو خارج میشود. مدت زیادی است که تحقیقات آناتومیک به این نتیجه رسیدهاند که گاو دارای غدة تولیدکنندة شیر میباشد. این غده به چندین قسمت تقسیم شده است. هرکدام از این قسمتها نیز به محفظههای کوچکی که ریشه نامیده میشوند تقسیم شدهاند. این ریشهها به وسیله غشایی احاطه شدهاند که در اطراف آن مویرگهایی وجود دارد. سلولهای این غشا مواد موردنیاز برای تولید شیر را از مویرگها میگیرند و به درون محفظهها میریزند شیر از طریق مجرایی به مرکز غده و سپس به پستان گاو منتقل میشود. اما تاکنون چگونگی عملکرد این سلولها که خون را از بیرون میگیرند و به شیر تبدیل میکنند، مشخص نشده است. دانشمندان میگویند در اطراف این ریشهها 300 تا 400 لیتر خون جریان مییابد تا یک لیتر شیر به دست آید. یعنی هر لیتر خون از 300 تا 400 لیتر خون به دست میآید که در اطراف این مویرگها حرکت میکند یعنی قلب گاو برای تولید 30 لیتر شیر حداقل 10000 لیتر خون را پمپ می کند
در سوره ی محمد ، آیه ی 15 خداوند شیر را نوشیدنی بهشتی خوانده است و آن را فقط برای پاداش پرهیزگاران وعده داده است
مثل بهشتى که به پرهیزگاران وعده داده شده [چون باغى است که] در آن نهرهایى است از آبى که [رنگ و بو و طعمش] برنگشته و جویهایى از شیرى که مزهاش دگرگون نشود و رودهایى از بادهاى که براى نوشندگان لذتى است و جویبارهایى از انگبین ناب و در آنجا از هر گونه میوه براى آنان [فراهم] است و [از همه بالاتر] آمرزش پروردگار آنهاست [آیا چنین کسى در چنین باغى دلانگیز] مانند کسى است که جاودانه در آتش است و آبى جوشان به خوردشان داده مىشود [تا] رودههایشان را از هم فرو پاشد
و البته براى شما در دامها[ى گله درس] عبرتى است از [شیرى] که در شکم آنهاست به شما مىنوشانیم و براى شما در آنها سودهاى فراوان است و از آنها مىخورید
? و لکم فیها منافع و مشارب اَفلا یشکرون ?
در این آیه از شیر با عنوان «مشارب»؛ یعنى نوشیدنیها، یاد کرده است و در واقع در اصطلاح ادبیات عربى از باب «ذکرُ الخاص بعد العام» است؛ یعنى همان واژه منافع، شیر را نیز در بر مى گرفت؛ چه این که به روشنى شیر در زمره منافع حیوان است. لیکن از آن جا که شیر در میان دیگر منافع حیوان ممتاز است و فواید آن براى سلامتى، رشد، تأمین غذا و برآوردن نیازهاى انسان، ویژه است و برجسته، از شیر به طور خاص با واژه «مشارب» یاد شده است؛ بدین سان شیر غذایى است داراى فواید بسیار.
شیر در روایتها و احادیث
شیر در روایتها و احادیث پیامبر اعظم (ص)
پیامبر اکرم(ص) فرمود:
‹‹خوردن شیر از ایمان است. بر شما باد خوردن شیر که شیر حرارت را از قلب بر طرف میکند، همانگونه که انگشت عرق را از پیشانی دور میکند و نیز خوردن آن پشت را محکم میکند و بر عقل میافزاید و ذهن را ذکاوت و چشم را جلا میبخشد و فراموشی را از بین میبرد››
همچنین در جایی دیگر می فرمایند
‹‹هیچ چیز جز شیر، جای خوردن و آشامیدن را نمیگیرد››
سلمان فارسى از پیامبر خدا صلى الله علیه و آله چنین نقل مى کند:
فرمایشاتی دیگر از آن حضرت:
«خداوند هیچ دردی فرو نفرستاده، مگراینکه برای آن درمانی هم فرستاده است. در شیر گاو درمان هر درد است»
«بر شما باد شیر گاو؛ چراکه گاو از هر گیاهی میخورد و شیر آن درمانی برای هر درد است»
«با شیر گاو درمان کنید که من امیدوارم خداوند در آن شفایی نهاده باشد؛ زیرا گاو از گیاه میخورد»
‹‹نوشیدن شیر براى کسى گلوگیر نیست››
«اگر چیزى مى توانست انسان را از مرگ برهاند، تلبینه بود، پرسیدند: تلبینه چیست؟ در پاسخ سه بار فرمود: نوشیدن شیر جرعه جرعه (فراوان و مداوم نوشیدنِ شیر).»
‹‹سه چیز را نباید رد کرد، بالش، شیر و روغن.»
‹‹بر شما باد به استفاده کردن از شیر گاو؛ زیرا عصاره تمام گیاهان است.»
‹‹بخورید پنیر را که خواب آور بوده و غذا را هضم میکند››
«براى رسول خدا صلى الله علیه و آله در شب معراج دو قدح آوردند، یکى از آنها شیر بود و دیگرى شراب. آن حضرت صلى الله علیه و آله به هر دو نگاه کرد آن گاه ظرف شیر را انتخاب فرمود [و از آن نوشید] جبرائیل گفت: خداى را سپاس که تو را به سمت و سوى فطرت هدایت کرد [و شیر را انتخاب کردى] و اگر از فطرت دور مى شدى و شراب را انتخاب مى کردى امت تو گمراه مى شدند.»
شیر در روایتها و احادیث امام علی (ع)
امام علی(ع) فرمود:
«نوشیدن شیر، شفای هر دردی جز مرگ است»
«شیر گاو درمان است و شیر گاو داروست»
شیر در روایتها و احادیث امام باقر (ع)
«شخصى مى گوید به امام باقر ـ علیه السلام ـ از درد معده شکایت کردم، آن حضرت فرمود: چرا شیر گاو نمى نوشى؟
«امام باقر علیه السلام فرمود: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله هرگاه غذایى مى خورد یا نوشیدنى اى مى نوشید، مى فرمود: خدایا! مبارک گردان بر ما و بهتر از آن را به ما عنایت فرما، جز شیر که هر گاه آن را مى نوشید، مى فرمود: خدایا! آن را بر ما مبارک گردان و بیشتر از آن را به ما عنایت فرما.»
شیر در روایتها و احادیث امام صادق (ع)
شخصی نزد امام صادق(ع) آمد و عرض کرد: فدایت شوم، در بدنم احساس ضعف میکنم. امام به او فرمود:
«بر تو باد شیر؛ چرا که گوشت را میرویاند و استخوان را استحکام میبخشد»
همچنین آن حضرت فرموده است:
«برای گلودرد دوایی جز نوشیدن شیر نیافتهایم»
از حـضـرت صـادق مـنـقـول اسـت کـه
‹‹مـرق گـوشـت گـاو پـیـسـى را زایل میکند و فرمود که شیر گاو دواست و روغن گاو شفا است››
‹‹که گوشت باشیر پخته باشند مرق پیغمبران است ››
«نه، هرگز شیر تو را مریض نکرده و ضررى به تو نرسانده است لیکن تو شیر را همراه غذایى دیگر خورده اى و آن غذا تو را ناراحت کرده است و گمان برده اى که شیر به تو ضرر زده است.»
«هرگاه شیر مى نوشید مضمضه کنید چون چربى دارد.»
غیاث بن کلوب از امام صادق علیه السلام به نقل از اجداد طاهرینش چنین روایت مى کند:
«افطار با شیر على علیه السلام را به وجد و نشاط مى آورد.»
«امام صادق علیه السلام فرمود: پنیر لقمه خوبى است، بوى دهان را پاکیزه و غذاى خورده شده را هضم مى کند و خوردنیهاى بعدى را گوارا مى سازد.»
‹‹پنیر غذای قبلی را هضم کرده برای غذا بعد اشتها می آورد››
‹‹چیزی برای درد گلو بهتر از غذای شیر نیست››
شیر در روایتها و احادیث امام موسی (ع)
از حـضـرت امـام موسى علیه السلام منقول است که باکى نیست در خوردن گوشت و شیر و ورغن گاومیش .
شیر در روایتها و احادیث امام رضا (ع)
‹‹ماست را با زنیان استفاده کنید تا از زیانهاى احتمالى آن در امان بمانید.»
گردآوری از
علی رحمتی منش 1
1- دانش آموخته کارشناسی ارشد تغذیه دام، مدرس دانشگاه علمی کاربردی گروه علوم دامی مشهد، عضو کمیته فنی مهندسی دامپروری شهرستان نیشابور، مدیر تولید کارخانه خوراک دام هرم طلایی شرق و مدیر گروه علمی شرکت تلید توس تبار
عناوین یادداشتهای وبلاگ